"ΟΦΕΛΤΗΣ"

Ποια η σημασία της συντήρησης και πώς αυτή μπορεί να συμβάλει στην αρχαιολογική μελέτη;

 

Απώτερος σκοπός της διαδικασίας συντήρησης (conservation) είναι να παρατίνει, όσο αυτό ειναι δυνατόν, ή ακόμα και να σταματήσει, τη φυσική διαδικασία της φθοράς, που είναι η γήρανση που προκαλεί ο χρονος στην ύλη. Η διαδικασία της συντήρησης πρέπει να γίνεται διακριτικά από εναν επαγγελματία, έτσι ώστε να μην απομακρίνεται η πάτινα των αντικειμένων, δηλαδή, τα σημάδια του χρόνου και της χρήσης στο αντικείμενο. Η σωστή συντήρηση διέπεται από τις βασικές αρχές συντήρησης, εκ των οποίων οι σημαντικότερες είναι η γραπτή και φωτογραφική τεκμηρίωση σε όλα τα στάδια των εργασιών, η αντιστρεψιμότητα των υλικών συντήρησης και η ελάχιστη δυνατή επέμβαση στο έργο.  Η σημασία της συντηρήσης στην Αρχαιολογική μελέτη είναι πολύ μεγάλη, ειδικότερα όταν πρόκειται για ανασκαφικά ευρήματα, γιατί πολλές φορές τα αντικείμενα δεν μπορούν να εξεταστούν και να μελετηθούν, εάν δεν προηγηθεί καθαριμός και στερέωση  από τον συντηρητή. Επίσης, η εξέταση συντήρησης, η οποία ως επί το πλείστον γίνεται κάτω από το μικροσκόπιο, συχνά μπορεί να δώσει πληροφορίες στον μελετητή που δεν είναι ορατές με το γυμνό μάτι. Ως εκ τούτου τα στάδια της συντήρησης περιλαμβάνουν την αναλυτική περιγραφή της ύλης και της κατάστασης του αντικειμένου, γραπτή και φωτογραφική τεκμηρίωση σε όλα τα στάδια των εργασιών, εξειδικευμένες αναλύσεις και εξετάσεις όπου είναι απαραίτητο, προληπτική συντήρηση  όπου είναι απαραίτητο, καθαρισμό, σταθεροποιήσεις, συγκολλήσεις, στερεώσεις, συμπληρώσεις, αισθητική αποκατάσταση, προστασία και τέλος, προτάσεις συνθηκών σωστής διατήρησης.

 

Είναι σημαντικό οι φοιτητές της αρχαιολογίας να γνωρίζουν τις βασικές αρχές συντήρησης;

 

Είναι πολύ σημαντικό οι φοιτητές της αρχαιολογίας να γνωρίζουν τις βασικές αρχές συντήρησης, έτσι ώστε αποφοιτώντας από το πανεπιστήμιο, ως αρχαιολόγοι πλέον να μπορούν να συνεργαστούν αποτελεσματικότερα με έναν συντηρητή για τη διατήρηση και τη μελέτη της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Το επάγγελμα του αρχαιολόγου απαιτεί τον συντονισμό και τη συνεργασία διαφόρων ειδικοτήτων και επαγγελμάτων. 

 

Με ποιο τρόπο έχει εξελιχθεί η επιστήμη αυτή τα τελευταία χρόνια; Τι μπορεί να προσφέρει η σύγχρονη τεχνολογία;

 

Η τεχνολογία εξελίσεται σε όλους τους τομείς της ζωής μας. Το ίδιο συμβαίνει και στην έρευνα που αφορά τη συντήρηση. Η τεχνολογία μπορεί να χρησιμοποιηθεί στα έργα τέχνης και τις αρχαιότητες για να μας δώσει σημαντικές πληροφορίες όπως για παράδειγμα η αυθεντικότητα των έργων, μετατροπές και αλλοιώσεις, πλαστογραφείες, παλαιότερες επεμβάσεις, προετοιμασία του έργου, επιζωγραφήσεις,επιβερνικώσεις, ποιοτική και ποσοτική ανάλυση των υλικών κατασκευής, στρωματογραφία, χρονολόγιση, δενδροχρονολόγιση, κατάσταση διατήρησης, μηχανισμοί φθοράς, αναπαραστάσεις, αναπαραγωγές, τεχνικές κατασκευής, συνύπαρξη υλικών, αποτυπώματα, διατροφικές συνήθειες και ασθένειες σε οστά κ.ά. Δυστυχώς, υπάρχουν λίγα εξειδικευμένα κέντρα στον κόσμο, που διαθέτουν κάποιες από τις προαναφερόμενες τεχνολογίες και όπου υπάρχου, το κόστος είναι μεγάλο. Επίσης, η εξέλιξη της τεχνόλογίας προσφέρει νέα και βελτιωμένα υλικά που μπορούν να χρησιμοποιηθουν στη συντήρηση έργων, καθώς και νέα μηχανήματα όπως π.χ. το λέϊζερ για τον καθαρισμό συγκεκριμένων επιφανειών.

 

Εκτός από τη συντήρηση ασχολείσαι, επίσης, και με την κατασκευή αντιγράφων αρχαιοτήτων. Ποια η συμβολή τους στο να γνωρίσει και να αγαπήσει το ευρύ κοινό την πολιτισμική μας κληρονομιά;

 

Μέρος της εργασίας του συντηρητή είναι και η γνώση της κατασκευής πιστων αντιγράφων. Η εργασία αυτη  μπορεί να αξιοποιηθεί στη ανάγκη μιας εκθεσης η οποία θα μεταφερθεί σε άλλο χώρο, για τις ανάγκες αρχείου, για εκπαιδευτικούς λόγους, για διακοσμητικούς λόγους, για τη διάδοση της πολιτισμική μας κληρονομιάς. Η συμβολή της κατασκευής των πιστών αντιγράφων  στο να γνωρίσει και να αγαπήθει από το ευρύ κοινό η πολιτισμική μας κληρονομιά, θεωρώ ότι βρίσκεται στην αμεσότητα της πρόσβασης,  της οπτικής επαφής σε οποιοδήποτε χώρο και της αφής των αντιγράφων του πολιτισμού μας.